De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft op 14 augustus 2024 de uitbraak van Mpox, veroorzaakt door clade Ib, uitgeroepen tot een internationale volksgezondheidscrisis. De toename van besmettingen in Afrika leidt tot de verwachting dat er in de komende maanden ook in landen zoals België nieuwe gevallen zullen opduiken. De Belgische Risk Management Group (RMG) heeft op 19 augustus 2024 een actieplan opgesteld en de richtlijnen voor zorgverleners, zoals isolatiemaatregelen en het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen, zijn aangepast door Sciensano.
Achtergrond van Mpox
Mpox, voorheen bekend als monkeypox, is een ziekte veroorzaakt door het monkeypoxvirus (MPXV), dat tot de orthopoxvirus-familie behoort. Het virus kent twee hoofdgroepen: clade I en clade II. Clade I, vooral subtype Ib, wordt geassocieerd met ernstige gevallen en hogere sterftecijfers. Mpox was tot 2022 vooral beperkt tot Centraal- en West-Afrika, maar sindsdien zijn er ook buiten Afrika besmettingen gemeld, waaronder in Europa. Clade IIb veroorzaakte een epidemie in 2022, met name onder mannen die seks hebben met mannen (MSM). Sinds juli 2024 zijn de eerste infecties met clade Ib buiten Afrika gemeld.
Hoe wordt Mpox overgedragen?
Mpox kan iedereen treffen en wordt overgedragen door nauw fysiek contact, zoals knuffelen, zoenen en seks. Hoewel de meeste besmettingen voorkomen onder MSM, wordt Mpox niet uitsluitend seksueel overgedragen. Het virus verspreidt zich via direct huidcontact, lichaamsvloeistoffen, slijmvliezen, speekseldruppels en, in zeldzamere gevallen, besmette oppervlakken.
Symptomen van Mpox
De incubatietijd van Mpox varieert tussen 6 en 13 dagen. De ziekte begint meestal met koorts, hoofdpijn en vermoeidheid, gevolgd door een uitslag die zich over het lichaam verspreidt. De uitslag doorloopt verschillende stadia, van vlekken tot blaasjes, en geneest na ongeveer 12 dagen. De meeste gevallen verlopen mild en herstellen binnen 2 tot 4 weken, maar jonge kinderen, zwangeren en mensen met immuunstoornissen lopen een hoger risico op complicaties.
Figuur 1: Voorbeelden van uitslag. Bron: Instituut voor Tropische Geneeskunde.
De situatie in België
Tot 19 augustus 2024 zijn er in België 812 gevallen van Mpox gemeld, waarvan 52% in Vlaanderen, 37% in Brussel en 12% in Wallonië. De meeste patiënten waren mannen en huiduitslag, vaak anogenitaal, was het meest voorkomende symptoom. Slechts twee sterfgevallen zijn gemeld, beide bij mensen met onderliggende gezondheidsproblemen. De meerderheid van de besmettingen vond plaats via seksueel contact.
Figuur 2: Aantal gevallen in België per regio in functie van de start van symptomen van mei 2022 tot 24 augustus 2024.
Preventiemaatregelen
Het vermijden van nauw fysiek contact met besmette personen is essentieel om verspreiding van Mpox te voorkomen. Zorgverleners dienen strikte voorzorgsmaatregelen te nemen bij het behandelen van patiënten. Hoewel er een vaccin beschikbaar is (Imvanex®), wordt momenteel geen preventieve vaccinatie aanbevolen voor de algemene bevolking vanwege het lage risico.
Vaccinatie en behandeling
Een eerdere pokkenvaccinatie biedt tot 85% bescherming tegen Mpox. Het vaccin Imvanex® wordt off-label gebruikt om Mpox te voorkomen of de ziekte te verlichten na blootstelling. In ernstige gevallen kan het antivirale medicijn Tecovirimat® worden ingezet. Momenteel adviseert de Hoge Gezondheidsraad alleen vaccinatie voor specifieke risicogroepen, zoals mensen met immuunstoornissen.
Classificatie van contacten en isolatie
Mensen die nauw contact hebben gehad met een Mpox-patiënt worden geclassificeerd als hoog of zeer hoog risico en moeten mogelijk in isolatie. Isolatie duurt tot alle huidletsels volledig zijn genezen, wat tot 21 dagen kan duren. Het delen van huishoudelijke artikelen en fysiek contact met huisgenoten moet worden vermeden. Seksuele activiteiten moeten na herstel nog enige tijd met een condoom plaatsvinden om verspreiding via sperma uit te sluiten.
De Mpox-uitbraak in Afrika leidt tot een verhoogd risico op geïmporteerde gevallen in België, al blijft het risico voor de algemene bevolking momenteel laag. Zorgverleners lopen echter een verhoogd risico en moeten alert blijven op symptomen en voorzorgsmaatregelen volgen. Preventieve vaccinatie wordt momenteel niet aanbevolen voor de algemene bevolking. Uitgebreide informatie over Mpox en preventie- en beheersmaatregelen zijn via onderstaande links terug te vinden.
Meer in senTRAL:
Bronnen:
- FOD Volksgezondheid - MPOX
- Sciensano - Mpox
- Risk Assessment Group (RAG) - Mpox advies 22 augustus 2024
