De onderhandelaars van het Europees Parlement, de Europese Commissie en het Portugese Voorzitterschap van de Raad van de EU hebben een voorlopig politiek akkoord bereikt over de Europese Klimaatwet. De Klimaatwet is een Europese verordening die de klimaatdoelstelling voor 2030 bevat en daarnaast doelstelling vastlegt om tegen 2050 klimaatneutraliteit te bereiken binnen de Europese Unie (EU). In juni worden wetgevingsvoorstellen verwacht voor hervormingen van bestaande wetgeving over broeikasgasemissies, hernieuwbare energie en energie-efficiëntie.
Wat staat er in het akkoord?
De Klimaatwet verhoogt de 2030-doelstelling naar een netto emissiereductie van 55% tegenover 1990. Concreet zal deze doelstelling behaald worden door een combinatie van twee elementen:
- enerzijds is er een emissiereductie van 52,8% via het Europees systeem voor emissiehandel (EU-ETS) en de Effort Sharing Regulation, dat de doelstellingen voor de niet-ETS sectoren verdeelt tussen de lidstaten. De vorige doelstelling hiervoor was 40% reductie tegenover 1990;
- daarnaast zal minstens 2,2% behaald worden door negatieve emissies in de Land Use, Land Use Change and Forestry (LULUCF) sector, ofwel de opname van broeikasgassen door bv. bossen en de bodem. Bij de vorige 2030-doelstelling werden deze negatieve emissies niet specifiek opgenomen in de algemene doelstelling.
Verder bevat het akkoord ook enkele andere
nieuwigheden. Zo zal er binnen het Europees Milieuagentschap een
wetenschappelijke adviesraad worden opgericht die de EU moet adviseren over het klimaatbeleid.
Bovendien zal de Europese Commissie de
verschillende economische sectoren ook ondersteunen om
indicatieve routekaarten op te maken om de Europese doelstelling voor klimaatneutraliteit tegen 2050 te ondersteunen. Deze routekaarten worden echter
op vrijwillige basis opgemaakt.
Wat zijn de volgende stappen?
De Klimaatwet moet nog formeel worden goedgekeurd door de Raad van de EU en het Europees Parlement, maar normaal zal dit slechts een formaliteit zijn door de brede steun die het compromis geniet.
Het akkoord zal ook de Europese klimaatdiplomatie versterken en moet andere landen overtuigen om ook bijkomende inspanningen te leveren om de doelstellingen van het Akkoord van Parijs na te leven.
In juni 2021 zal de Europese Commissie een groot pakket aan hervormingsmaatregelen voorstellen die de nieuwe 2030-doelstelling concreet zullen implementeren.
- Zo moet de emissiereductie van 52,8% verdeeld worden tussen een doelstelling voor de ETS-sectoren en een doelstelling voor niet-ETS sectoren.
- Andere voorstellen die op tafel liggen zijn onder meer een herziening van de Richtlijnen over Hernieuwbare Energie, Energie-Efficiëntie en een zogenaamd mechanisme voor koolstofcorrectie aan de grens, ook wel een CO2-grensbelasting genoemd. Het geheel zal leiden tot een grote hervorming van de Europese klimaat- en energiebeleidsarchitectuur.
Wat is de impact op Vlaanderen?
De doelstelling voor klimaatneutraliteit tegen 2050 geldt alleen op Europees niveau, en niet voor elke individuele lidstaat. In principe blijft de huidige Vlaamse langetermijndoelstelling, een emissiereductie van -85% tegen 2050 tegenover 2005, daardoor voorlopig van kracht.
De Klimaatwet bevat ook nog geen concrete doelstellingen voor Vlaanderen voor 2030, maar zal via het wetgevende pakket dat in juni zal worden voorgesteld wel een grote impact hebben. Zo zal er een strengere doelstelling gelden voor het ETS en zal ook de Vlaamse doelstelling voor niet-ETS sectoren naar alle waarschijnlijkheid verhoogd moeten worden. De concrete cijfers zijn hiervoor echter nog niet bekend en worden pas verwacht na juni 2021.
