Zeker in tijden van COVID-19 is er extra aandacht voor de luchtkwaliteit binnenskamers. Extra ventilatie is aangewezen, en hier zijn uitgebreide richtlijnen over verschenen. Maar ook de temperatuur blijft van belang voor het welzijn van de werknemers. Dat alles maakt de vraag relevanter dan ooit: wat is de ideale kantoortemperatuur?
Een werkgever heeft er belang bij om de werknemers in goede omstandigheden te laten werken op kantoor. Niet alleen heeft dat een impact op de productiviteit, ook volgens de Codex Welzijn op het Werk moet de werkgever maatregelen treffen (Boek III, titel 1). Er zijn verschillende studies gedaan naar de optimale temperatuur in een kantooromgeving. Deze benaderen ofwel de meest comfortabele omgevingstemperatuur, ofwel de temperatuur die leidt tot de hoogste productiviteit, maar uiteraard is er een grote overlapping tussen beide parameters.
Volgens een onderzoek van de University of Technology in Helsinki wordt de hoogste productiviteit op het werk bereikt bij een temperatuur van rond de 22°C. Productiviteit laat volgens dit onderzoek een stijgende lijn zien van lage temperaturen tot aan 22°C, en neemt weer af bij temperaturen boven 23°C à 24°C. Een stijging naar een temperatuur van 30°C brengt de productiviteit naar een percentage van 91% ten opzichte van het maximum. Bij 35°C zakt de productiviteit tot onder 85%.
De relatieve productiviteit uitgezet op temperatuur in °C. (bron: University of Technology Helsinki)
Een onderzoek van de Cornell University in New York bij werknemers van een verzekeringsmaatschappij in Orlando suggereert dat de ideale kantoortemperatuur zelfs nog wat hoger ligt. Door de temperatuur te verhogen van 20°C naar 25°C maakten werknemers 44% minder typfouten en typten ze 150% sneller.
Er zijn echter bijkomende factoren die de "ideale" kantoortemperatuur beïnvloeden.
- Geslacht
Temperatuur beïnvloedt de prestaties van mannen en vrouwen verschillend. In een onderzoek met 550 Duitse studenten bleek dat vrouwen beter presteren als zij een rekentaak of een verbaal redeneren-taak moesten uitvoeren dan wanneer zij dat deden in een koudere omgeving. Het tegengestelde effect was te zien bij mannen: die deden het juist beter bij koudere temperaturen.
- Seizoen
Ook het jaargetijde lijkt een rol te spelen. Arbokennisnet in Nederland heeft een rapport gepubliceerd over thermisch binnenklimaat. De onderzoekers geven aan dat het in de zomer moeilijker is om het binnenklimaat aangenaam te houden dan in de winter, bijvoorbeeld door grote ramen zonder goede zonwering en het toenemende gebruik van elektrische apparatuur. In de winter kunnen er dan weer klachten ontstaan door lokale temperatuurveranderingen, bijvoorbeeld door tocht of koude straling van ramen. De onderzoekers maken een onderscheid tussen een ideale temperatuur in de winter en in de zomer. In de zomer ligt de ideale kantoortemperatuur volgens hen tussen 23°C en 26°C, en in de winter tussen 20°C en 24°C.
- Ventilatie
Weer in het onderzoek van Helsinki werd ook gesuggereerd dat een hogere temperatuur op kantoor in de praktijk vaak een verband houdt met een lage ventilatiegraad. Met andere woorden, in slecht verluchte ruimtes wordt het warmer. De gedaalde productiviteit is hier ten dele te wijten aan een slechte luchtkwaliteit met een te hoog CO2-gehalte. Uit onderzoek blijkt al een impact op het cognitieve vermogen vanaf CO2-waarden boven de 1.000 ppm.
- Individuele verschillen
Naast alle bovenstaande factoren bestaan er uiteraard ook individuele verschillen tussen werknemers over wat zij als een prettige temperatuur ervaren. Hierdoor zullen er bij een welbepaalde temperatuur altijd minimaal 5% ontevreden werknemers zijn.
- Controlegevoel
Een laatste niet te miskennen factor is het gevoel dat de werknemers hebben van controle op hun omgeving. Uit onderzoek is gebleken dat werknemers die met een dummy thermostaat (dus een niet-werkend toestel) de perceptie hebben dat ze de temperatuur kunnen beïnvloeden, zich merkelijk meer comfortabel voelen dan een controlegroep zonder een dergelijk toestel.
Streefdoelen
De ideale kantoortemperatuur is dus een relatief begrip, al zijn er wel een aantal concrete streefdoelen gedefinieerd. Zo wordt de hoogste productiviteit op het werk bereikt bij een temperatuur van 22°C tot 25°C. Vrouwen presteren beter bij iets warmere temperaturen, mannen daarentegen doen het beter wanneer de thermostaat lager staat. En in de zomer ligt de ideale kantoortemperatuur 2 à 3 graden hoger dan in de winter.
