De regering De Croo heeft gisteren (12 oktober) een akkoord bereikt over de begroting. Een van de belangrijke doelstellingen daarin was een arbeidsparticipatie van 80% te behalen tegen 2030, en daartoe voorziet het akkoord meerdere maatregelen voor langdurig zieken. Ook voor korte afwezigheden is er een eerder symbolische maatregel: het afschaffen van doktersbriefjes voor één dag afwezigheid, tot drie keer per jaar, behalve voor KMO's. Maar deze regering heeft ook plannen voor een nieuwe hervorming van het KB Re-integratie.
Langdurige ziekte is een ernstig maatschappelijk probleem geworden in België. In 2014 stelde de toen kersverse minister van Volksgezondheid Maggie De Block vast dat meer dan 300.000 werknemers minstens één jaar ziek zijn, de helft meer dan rond de eeuwwisseling. Eind 2020 waren dat er volgens het RIZIV al 442.127. In zeven jaar tijd zijn er dus nog ruim 40% langdurig zieken bijgekomen. Bovendien voorspelt men nog een toename in de nasleep van de COVID-pandemie, waardoor de teller tegen eind dit jaar tot boven het half miljoen zou gaan. Volgens het Rekenhof liepen hierdoor de kosten aan uitkeringen voor arbeidsongeschiktheid in 2019 al op tot 9,3 miljard euro, 3 miljard euro meer dan in 2014.
Terugkeercoaches
Federaal minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) wil 40 terugkeercoaches tegen 2022 en 60 in 2023. Deze ‘Terug naar Werk-coördinatoren’ moeten langdurig zieken met de zachte hand terug naar werk leiden. Minister Vandenbroucke kijkt naar 10% van de langdurig zieken die wel weer aan het werk zouden kunnen en willen. Het betreft dus ongeveer 50.000 werknemers, waarvan ongeveer de helft op eigen kracht de weg naar werk zou vinden. De minister mikt met de terugkeercoaches op de restgroep die extra motivering nodig heeft. De eerste jaren zou het gaan om zowat 18.000 werknemers per jaar, later om 24.000.
Sancties en beloningen
Om dit plan te versterken zijn er nu sancties en beloningen voorzien.
- Zo kunnen zieke werknemers 2,5% van hun uitkering verliezen wanneer ze na tien weken ziekte de vereiste medische vragenlijst niet willen invullen, of wanneer ze niet op de afspraak komen van een terugkeercoach.
- Voor werkgevers met meer dan vijftig werknemers is er een sanctie wanneer ze bovenmatig veel zieken hebben: die sanctie bedraagt 2,5% van de loonmassa gedurende een kwartaal. De precieze definitie van "bovenmatig" moet wel nog bepaald worden. 55-plussers zouden in deze berekening alleszins niet worden meegeteld.
- Bij ziekenfondsen wordt er gesneden in de administratieve vergoeding die ze van de overheid krijgen als ze te weinig mensen opnieuw aan de slag helpen.
- De drie gewesten (Vlaams, Waals en Brussels Hoofdstedelijk Gewest) krijgen dan weer extra geld van de federale overheid als ze meer zieken naar werk begeleiden.
Federaal minister van Werk en Economie Pierre-Yves Dermagne (PS) heeft ook plannen voor een hervorming van het
KB Re-integratie, en een verbetering van de samenwerking met de adviserend artsen om via een doorverwijzing naar de arbeidsartsen de werknemers beter te begeleiden naar een werkhervatting.
Er zijn dus enkele belangrijke stappen genomen om de steeds stijgende ziektecijfers een halt toe te roepen en hopelijk om te keren. In de komende weken en maanden zal duidelijk worden op welke wijze dit alles concreet in de praktijk zal worden toegepast en opgevolgd.
Bron: Persmededeling begrotingsakkoord premier De Croo