In 2019 heeft de arbeidsinspectie in België meer dan 10.000 proactieve inspecties uitgevoerd. In de toekomst wil zij deze inspecties structureler aanpakken via een meerjarig nationaal controleplan.
Elk jaar voeren de sociaal inspecteurs van de Algemene Directie Toezicht op het Welzijn op het Werk (AD TWW) meer dan 40.000 inspecties uit. Driekwart hiervan hebben een reactief karakter; zo werden er in 2019 ongeveer 10.500 proactieve inspecties uitgevoerd. Het voornamelijk reactief karakter van de inspecties is te wijten aan een capaciteitstekort. Omwille hiervan is er vanuit het kabinet van de minister van Werk Pierre-Yves Dermagne een intentieverklaring tot een versterking van de AD TWW via een uitbreiding van de budgetten van de FOD WASO, om het toezicht op het welzijn op het werk te versterken.
Structurele planning
Om de inspecties op een meer structurele en uniforme manier aan te pakken, heeft de FOD WASO op 17 december 2021 het MANCP (“Multi Annual National Control Plan”) voorgelegd aan de voltallige vergadering van de Hoge Raad voor Preventie en Bescherming op het werk. Het MANCP is een meerjarig nationaal controleplan, gespreid over vijf jaar, van toepassing op de sociaal inspecteurs van de AD TWW en de Algemene Directie Toezicht op de Sociale Wetten (AD TSW). Op basis van een risico-evaluatie en methodologie met objectieve en meetbare criteria legt het MANCP prioriteiten vast, rekening houdende met de beschikbare inspectiecapaciteit.
Het MANCP bestaat uit zes programma’s:
1. Het waakzaamheidsprogramma voor het bepalen van non-conformiteiten, gespreid over alle sectoren heen. Dit programma beoogt een beeld van de situatie binnen de sectoren te bepalen.
2. Het handhavingsprogramma met gerichte opsporing binnen een top 20 van prioritaire sectoren, gebaseerd op de resultaten van de risico-evaluatie.
3. Het thematisch handhavingsprogramma met aandacht voor bepaalde thema’s zoals uitzendarbeid, bonusplannen en de SLIC campagne 2022.
4. Hoogrisico-ondernemingen geselecteerd op basis van meetbare criteria. Deze ondernemingen zullen tweemaal per jaar worden geïnspecteerd.
5. Wettelijk verplichte inspecties vanuit de Europese Unie, meer bepaald de visserijsector.
6. Een reserve om ad hoc in te spelen op beleidsvragen, crisissituaties en (lokale) fenomenen.
Eerst bij de proactieve inspecties
De Hoge Raad heeft een unaniem positief advies uitgebracht over het ontwerp van het MANCP.
In de eerste fase zal het MANCP de focus bij de proactieve inspecties leggen. Dit zijn inspecties op initiatief van de sociaal inspecteur zelf of van het diensthoofd. Met ingang van 2023 zullen ook de reactieve inspecties en SIOD-doelstellingen worden geïntegreerd.
Bron: Adviezen van de Hoge Raad voor Preventie en Bescherming op het Werk: Advies nr. 242 (pdf) 
