Interesse?

 Burn-out zit al een tijdje in de lift. Hoe eerder je de tekens ervan (h)erkent, hoe sneller je er iets aan kan doen. Burn-out specialist Ben Fanning beschrijft twintig vroege waarschuwingstekens.

Als je er niet mee kunt omgaan veroorzaakt stress fysieke en psychische problemen. In België is dit het geval voor gemiddeld één op de vier werknemers. Ongeveer één op de zes werknemers loopt het risico op een burn-out.

Burn-out is geen ziekte, maar een syndroom dat zich kenmerkt door zowel lichamelijke, psychische als sociale klachten die gepaard gaan met een verminderd gevoel van eigenwaarde op het werk.

Fanning lijstte twintig waarschuwingstekens op, die aangeven dat je het risico loopt op een burn-out.

1. Je gebruikt heel vaak de snooze-knop. De tekenen van een burn-out op het werk kunnen 's ochtends al beginnen. Als je bijvoorbeeld zo moe bent dat je steeds maar weer op de snooze-knop van de wekker drukt, en je dan hectisch en laat voelt bij het opstaan.

2. Je bent uitgeput na het werk. Het is geen goed teken wanneer je een consequent gebrek aan energie hebt na het werk om gewone dingen te doen, zoals koken, naar de sportschool gaan of tijd doorbrengen met je gezin.

3. Je hebt inconsistente slaappatronen. Vaak zullen mensen die overbelast zijn op het werk wakker liggen van iets wat ze wel (of niet deden) op het werk. Dit piekeren is niet goed voor een goede, stabiele slaap.

4. Je voelt je bevrijd na een vrijdag op het werk. Je weet dat je echt gestrest bent als je je "bevrijd" voelt van zodra het weekend begint.

5. Wanneer men vraagt hoe het op het werk gaat, zeg je "goed". Een duidelijk teken van burn-out komt wanneer familie en vrienden je vragen naar je baan, en je (ongeacht of het nieuw is of je er al een tijdje bent) beknopt antwoordt, zoals "goed", of "het gaat wel".

6. Men vraagt je constant hoe het gaat. Benaderen je collega's je vaak omdat ze bang zijn dat je het moeilijk hebt of op jezelf neerkijkt? Dit is een signaal dat anderen jouw slecht gevoel oppikken.

7. Je brengt geen tijd door met je collega's. Opgebrande werknemers hebben de neiging om evenementen op het werk uit de weg te gaan, omdat ze geen interesse meer hebben in het opbouwen of onderhouden van hun netwerk.

8. Je leeft als een vampier. Voor zonsopgang aankomen en laat in de avond vertrekken is op zich al stressvol. Gedwongen worden om deze uren te werken, kan het probleem verergeren.

9. Je ziet erg op tegen maandag. Net als alleen uitkijken naar vrijdagavond, kan absoluut opzien tegen maandag een signaal zijn van een (dreigende) burn-out.

10. Je fantaseert over ontslag nemen. Het is één ding om uit te kijken naar een nieuwe baan met een hoger salaris of betere uren, maar enkel fantaseren over ontslag nemen van je huidige job, dat ligt aan de andere kant van het spectrum.

11. Je wilt je werk niet aan mensen uitleggen. "Wat voor werk doe je?" is een veel voorkomende vraag op cocktailparty's, maar ze wordt als vervelend ervaren voor iemand die het werk beu is.

12. Het maakt je niet uit hoe je de collega's of klanten behandelt. Als je van plan bent te stoppen, of als je het gewoon beu bent om elke dag met dezelfde mensen om te gaan, kan dit worden weerspiegeld in de manier waarop je de collega's of de klanten behandelt.

13. Je bent vergeten wat je hebt bereikt op het werk. Als je niet meer kunt voor de geest halen wanneer je je voor het laatst tevreden of voldaan voelde op het werk, kan dit duiden op de ontwikkeling van een burn-out.

14. Je voelt je constant overweldigd. Stress op het werk is onvermijdelijk, maar elk moment zou niet stressvol moeten zijn. Er zijn eenvoudige hulpmiddelen hiervoor.

15. Je hebt zelden het gevoel dat je vooruitgang boekt. Een gebrek aan vooruitgang of het gevoel dat je vastzit, is waarschijnlijk een teken dat het tijd is voor een nieuwe baan (of op zijn minst een vakantie).

16. Je bent cynisch. Zodra je de interesse in het bedrijf verliest en er niet meer om geeft om de organisatie vooruit te helpen, kun je een negatieve invloed worden.

17. Je verliest vaak je geduld. Stress kan leiden tot driftbuien. Het is mogelijk dat je tijdelijke verlichting vindt door uit te vliegen tegen de mensen om je heen.

18. Je klaagt te veel bij je partner. Het lijdt geen twijfel dat je hart luchten kan helpen; gedeelde smart is halve smart. Maar je problemen op het werk mogen niet altijd de problemen worden van je partner of je goede vrienden.

19. Je ziet er tegenop om te zoeken naar een nieuwe baan. Zelfs als je weet dat het tijd is voor een nieuwe baan: als je te gestresseerd bent kan het zijn dat je niet eens de tijd wilt nemen om hiernaar te zoeken.

20. Je merkt dat collega's om je heen op eieren lopen. Als je merkt dat je collega's op eieren lopen om je heen, is dat een duidelijk teken dat het moeilijk wordt om met jou te werken.

Een behandeling van (de eerste tekens van) burn-out begint met het (h)erkennen ervan. Het besef dat een of meerdere van bovenstaande twintig waarschuwingstekens op jou van toepassing zijn, kan de eerste stap zijn om hulp te zoeken. Ook de werkgever kan een actieve rol spelen in de preventie van burn-out, met ondersteuning door de externe preventiedienst.