De ramadan begint dit jaar in ons land op woensdagavond 22 maart en eindigt op donderdagavond 20 april. Ook al is het niet verplicht, het is wel verstandig als een werkgever rekening houdt met vastend personeel.
Tijdens de negende maand van de islamitische maankalender vasten moslims tussen fajr (de dageraad ruim vóór zonsopgang) en maghrib (zonsondergang). Dit houdt in dat veel moslims tijdens de dag niet eten, drinken, roken en zich onthouden van geslachtsgemeenschap. Elk jaar verschuift de maand een tweetal weken naar voren. In 2023 is de periode van de ramadan vastgesteld op 22 maart tot donderdag 20 april, gevolgd door de afsluiting met het Suikerfeest.
Het is nooit de bedoeling dat iemand de eigen gezondheid in gevaar brengt door te vasten. De wetten van de islam maken dan ook een uitzondering voor zieke of kwetsbare mensen (zoals soldaten in oorlogstijd en kinderen). Ook vrouwen die zwanger zijn, menstrueren of borstvoeding geven hoeven niet te vasten. Maar veel moslims willen wel liever geen uitzondering zijn. De meesten zullen daarom hoe dan ook mee willen vasten.
Bespreekbaar maken
Werknemers die vasten kunnen sneller moe en minder geconcentreerd zijn. De werkgever is niet verplicht om hier rekening mee te houden, aangezien de werknemers vrijwillig aan de ramadan deelnemen en dit binnen de privésfeer valt. Vele werkgevers schrikken hier zelfs voor terug omdat verschillen in opvattingen en beleving van religie geen rol mogen spelen op de werkvloer. Desalniettemin kan het zinvol zijn om dit bespreekbaar te maken, al was het omwille van een mogelijk verhoogd risico op arbeidsongevallen bij deze vastende werknemers.
Preventie
Er is een aantal tijdelijke maatregelen die de werkgever in overleg met de preventieadviseur kan overwegen.
- Pas het uurrooster aan. Een aanpassing van de uurroosters of flexibiliteit in rusttijden tijdens de dag kan het verschil maken, zeker wanneer de ramadan in de zomerperiode valt. Dat laatste zal wel pas opnieuw relevant worden binnen een twintigtal jaar, gezien (zoals hoger vermeld) de ramadan elk jaar een tweetal weken eerder valt. Het blijft wel nuttig om te kijken of de werknemers de lange lunchpauze halverwege dag niet kunnen opdelen in meerdere korte pauzes, of vervangen door een vroeger vertrek op het einde van de werkdag.
- Pas de taken aan. Het kan nuttig zijn om bij fysiek of mentaal belastende taken een tijdelijke werkaanpassing te bekijken. Ook voor werknemers met een veiligheidsfunctie waarbij een onoplettendheid een veiligheidsrisico zou kunnen inhouden voor andere werknemers, is dit geen overbodige denkoefening. De arbeidsarts zou hier ook een advies over kunnen verstrekken, zowel op collectief als individueel vlak.
- Laat een vastende met een niet-vastende werknemer samenwerken. Als je vastende werknemers laat samenwerken met werknemers die niet vasten, verklein je het risico op een fout of ongeval wanneer die eersten even minder alert zijn.
- Respecteer de feestdag. U kunt een ruimte inrichten waar men kan bidden, en adviezen geven aan de islamitische medewerker over voeding en leefpatroon tijdens de ramadan. Het einde van de ramadan wordt gevierd met een Suikerfeest. Dit jaar valt dit feest van 's avonds 20 april tot 's avonds 21 april. De werkgever kan deze werknemers de keuze geven om een individueel verplaatsbare vakantiedag in te ruilen voor een vrije dag op het Suikerfeest.
- Informeer de overige werknemers. Interne communicatie over de ramadan en het Suikerfeest via bijvoorbeeld affiches bevordert het wederzijds begrip. Zo kunt u ook een kalender ophangen met feestdagen van verschillende religies.
Meer in senTRAL:
Bron:
- Rendement Online: "Vanuit de OR aan de slag met de ramadan"
