Neuskanker, of sinonasaalcarcinoom, is een zeldzame maar ernstige vorm van kanker in het hoofd-halsgebied. Jaarlijks worden zowel in België als in Nederland ongeveer 150 mensen gediagnosticeerd met deze ziekte, die zich ontwikkelt in het slijmvlies van de neusholten of neusbijholten.Beroepsziekte in de spotlight
Het International Agency for Research on Cancer classificeert bepaalde stoffen en processen als carcinogeen. Voorbeelden zijn houtstof en leerstof (categorie 1) en formaldehyde (categorie 2a). Onderzoek toont een duidelijke link tussen blootstelling aan deze stoffen en het risico op neuskanker.
Ook medisch specialisten in Nederland erkennen dat neuskanker vaak een beroepsziekte is, vooral het intestinaal adenocarcinoom type. Deze link wordt gemaakt door blootstelling aan hout- en leerstof op de werkplek. De overlevingskansen variëren van 81 procent bij gelokaliseerde tumoren tot 28 procent bij uitgezaaide tumoren. De ziekte heeft een grote impact op levenskwaliteit vanwege de intensieve behandeling en langdurige klachten.
Risicofactoren
Blootstelling aan houtstof varieert afhankelijk van de hardheid en de specifieke boomsoort. Factoren zoals de grootte van houtdeeltjes, co-expositie aan chemicaliën en de intensiteit van blootstelling spelen een rol. De blootstellingsniveaus kunnen vooral hoog zijn in sectoren zoals meubelmakerij en zagerijen.
- houtstof
- totaal: 5.91 (95% BI 4.31-8.11)
- adenocarcinoom: 29.43 (95% BI 16.46-52.61)
- plaveiselcelcarcinoom: 1.46 (95% BI 1.01-2.1)
- leerstof
- totaal: 11.89 (95% BI 7.69-18.36)
- adenocarcinoom: 35.26 (95% BI 20.62-60.28)
- plaveiselcelcarcinoom: 2.09 (95% BI 1.12-3.9)
- formaldehyde
- totaal: 1.68 (95% BI 1.37-2.06)
- adenocarcinoom: 3.81 (95% BI 1.39-10.41)
- plaveiselcelcarcinoom: 2.37 (95% BI 1.69-3.33)
- nikkel/chroom
- totaal: 18.0 (95% BI 14.55-22.27)
- textielindustrie
- totaal: 2.03 (95% BI 1.47-2.8)
- adenocarcinoom: 3.50 (95% BI 1.88-6.54)
- plaveiselcelcarcinoom: 0.85 (95% BI 0.40-1.8)
Tabel: Relatieve risico’s voor blootstelling werkgerelateerde stoffen. Bron: Binazzi et al.
Roken is ook een bekende risicofactor, met name voor het plaveiselcelcarcinoom subtype van neuskanker.
Onderzoek naar neuskanker bij ex-houtbewerkers
In België is het naast werknemers die een periodiek onderzoek krijgen bij de arbeidsarts, ook voor ex-werknemers mogelijk om via Fedris een gratis onderzoek naar neuskanker te ondergaan. Hiervoor moet men aan de volgende voorwaarden voldoen:
- minstens 20 jaar als houtbewerker gewerkt (als werknemer in de privésector of bij een provinciale of plaatselijke overheidsdienst)
- minstens 55 jaar
- werkt niet meer bij de werkgever waar men in contact kwam met houtstof
- minstens een van de onderstaande symptomen:
- neus is verstopt aan één kant zonder duidelijke reden en langer dan twee weken
- neusbloedingen zonder dat men zich ergens aan heeft gestoten
- reukzin is verminderd of verdwenen
- bloed wanneer men de neus snuit
Conclusie: Werk als belangrijke oorzaak
Gezien de sterke relatie tussen blootstelling aan houtstof en de ontwikkeling van neuskanker, vooral het intestinaal adenocarcinoom, wordt dit vaak gezien als een beroepsziekte. Het is essentieel om blootstelling aan houtstof te minimaliseren en werknemers te informeren over de risico's. Preventieve strategieën omvatten het gebruik van alternatieve materialen, juiste machinekeuze en -onderhoud, efficiënte afzuiging, schone werkomgevingen en geschikte persoonlijke beschermingsmiddelen.
Meer in senTRAL:
Bronnen
- TBV - Kanker van neus(bij)holte door werk
- Fedris - Gratis onderzoek naar neuskanker bij ex-houtbewerkers
