De FOD Economie voerde een technische en economische studie uit over de PFAS-markt in België. Het geschatte PFAS-volume dat in België wordt gebruikt bedraagt ongeveer 8 330 ton/jaar. Op basis van deze studie kan de overheid een strategie en gerichte middelen voor overheidssteun ontwikkelen om duurzame alternatieven te stimuleren.
De milieu- en gezondheidstoxiciteit van PFAS-stoffen (per- en polyfluoralkyl) is al jaren bewezen. Door hun hoge chemische, thermische en verweringsbestendigheid hopen deze ‘forever chemicals’ zich op in het milieu (water, bodem en ondergrond). PFAS worden nog steeds op grote schaal gebruikt in zeer diverse toepassingen in bijna alle industriële sectoren in Europa en België. Als onderdeel van het Nationaal Herstelplan vroeg de FOD Economie een diepgaande technische en economische studie over de PFAS-markt in België. De marktstudie van het gebruik van PFAS in België was gebaseerd op literatuur en interviews. Voor elk van de drie prioritaire sectoren, nl. medische apparaten, technisch textiel en HVACR (heating, ventilation, air conditioning and refrigeration) werd een workshop georganiseerd. In deze studie werd de Belgische PFAS-markt onderverdeeld in 12 verschillende segmenten. Bijna alle PFAS-gebruiken en -toepassingen worden verondersteld aan bod te komen. Het onderzoek van de 12 verschillende markten bracht heterogene contexten aan het licht met een verschillend bewustzijn van de PFAS-toepassingen, de penetratie van alternatieven of het economisch belang. De volumes van PFAS lopen ook sterk uiteen, waarbij drie segmenten (medisch, TULAC & HVACR) meer dan 75% van het geschatte, in België gebruikte PFAS-volume vertegenwoordigen.
Alternatieven voor PFAS
Sommige industriële bedrijven en R&D-laboratoria investeren al jaren in de ontwikkeling van PFAS-alternatieven. In de meeste gevallen leiden de ontwikkelde of geteste alternatieven tot producten met een kortere levensduur en/of slechtere prestaties. In sommige gevallen is vervanging echter succesvol gebleken. In sommige industrieën, zoals verven en coatings, verpakkingen of polymeerverwerking, is de vervanging al goed gevorderd, maar in andere (medische apparaten, persoonlijke beschermingsmiddelen) moet er nog veel gebeuren. Dit is te wijten aan onbekendheid met PFAS in de toeleveringsketen, gebrek aan huidige kennis over haalbare alternatieven of het ontbreken van haalbare alternatieven, zelfs bij een lage maturiteit.
De barrières voor de ontwikkeling van alternatieven verschillen per industrie en toepassing. Hoewel PFAS-vrije oplossingen kunnen worden gevonden op Belgisch niveau, zullen ze eerder voortkomen uit Europese of zelfs wereldwijde inspanningen. Bijgevolg is er geen pasklaar beleid dat de vervanging van alle PFAS kan versnellen. Het voorgestelde overheidsbeleid dat de uitfasering van PFAS in België zou bevorderen, houdt rechtstreeks verband met de alternatieve rijpheid.
Overheidsbeleid
Het voorgesteld overheidsbeleid bij haalbare en bestaande PFAS-alternatieven omvat:
- meer informatie voor consumenten/producenten over het PFAS-gehalte;
- korte termijnsubsidies om gebruikers aan te moedigen over te schakelen op een ander systeem;
- ervoor zorgen dat technische informatie over de alternatieven gemakkelijk beschikbaar is voor gebruikers;
- ervoor zorgen dat er voldoende bekwaam en opgeleid personeel is om deze systemen te installeren en te onderhouden en
- het opleggen van steeds meer beperkingen aan het gebruik van PFAS door middel van milieuvergunningen.
Het voorgesteld overheidsbeleid bij geïdentificeerde maar beperkte PFAS-alternatieven omvat subsidies:
- voor R&D om innovatie te versnellen en gezamenlijke R&D te bevorderen;
- om de overstap naar alternatieve producten met een gelijkaardige functie aan te moedigen en
- voor kapitaaluitgaven (kosten voor ontwikkeling of levering van niet-verbruikbare onderdelen van een product of systeem).
Bij een afwezigheid van PFAS alternatieven omvat het voorgesteld overheidsbeleid:
- ondersteunende maatregelen om de emissies van bestaande PFAS-systemen te verminderen totdat ze kunnen worden vervangen;
- vaststelling van prioritaire alternatieve stoffen voor R&D voor bepaalde toepassingen en
- subsidies voor R&D.
Afhankelijk van het geval kunnen verschillende overheidsmaatregelen worden genomen om de vervanging van PFAS te versnellen. In sommige gevallen zal het vinden van levensvatbare alternatieven een zaak van lange adem zijn, zelfs met behulp van dit beleid. In het verslag wordt specifiek overheidsbeleid voorgesteld voor de prioritaire sectoren.
Meer in senTRAL:
Bron:
- Fgov.be - PFAS in Belgian industry – market study
